رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور در دیداری صمیمانه با جمعی از دانشجویان پرستاری مشکلات پرستاران، تحولان سال‌های اخیر این حوزه و اقداماتی که برای ارتقای رشته پرستاری صورت گرفته را تشریح و جزئیات K، ارزشگذاری و تعرفه‌گذاری پرستاری را تشریح کرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پرستاری، در آستانه روز پرستار محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور دیداری صمیمانه با جمعی از دانشجویان و جوانان پرستار داشت و ضمن تشریح اقدامات و تحولات صورت گرفته در حوزه پرستاری از نزدیک در جریان مطالبات، ایده‌ها و نظرات پرستاران جوان قرار گرفت.

در این دیدار، میرزابیگی نشست با جوانان را یک برکت عنوان کرد و خطاب به پرستاران جوان و دانشجویان پرستاری، گفت: نوع انگیزه، ورود به مباحث، جسور بودن و نگاهی که شما به حرفه پرستاری دارید مرا امیدوار کرد و نگاهم را نسبت به آینده این حرفه تغییرداد. شما دیروز ما هستید و ما آینده شما هستیم.

وی ضمن تقدیر از اقدامات مسئولان حوزه دانشجویی که المپیاد علمی، ورزشی و ... را برای پرستاران برگزار کرده‌اند، تصریح کرد: این نشست اولین نشست ما است اما آخرین نخواهد بود و به تناوب نشست‌های بعدی را نیز برگزار خواهیم کرد.

میرزابیگی با اشاره به اینکه دکتری رشته مدیریت کارآفرینی را نیز در کنار پرستاری دارد، گفت: ما کارآفرین‌ها شعاری داریم و می‌گوییم هیچ جا هیچ بن‌بستی وجود ندارد یا راهی می‌یابیم یا راهی می‌سازیم و این را شخصاً در حرفه خودم تجربه کرده‌ام.

وی در ادامه به برخی مطالبات پرستاران از جمله درخواست برای نسخه نویسی و داشتن دفتر اشاره کرد و گفت: از گذشته نگاهی به پرستاری وجودداشته که من اسم آن را خود کمتر بینی مزمن می‌گذارم؛ این نگاه بدترین درد است و باید آن را شکست، دلیل محکمی هم برای شکستن این نگاه وجود دارد.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: در دهه 70 که این بحث‌ها شروع شد حتی مطرح شد که اسم پرستاری را عوض کنیم و بگذاریم مهندسی امور بالینی. همین نگاه‌های خودکمتر بینی هم بود که باعث شد از 60 نفری که با من وارد دانشکده پرستاری شده بودند فقط 20 نفر فارغ‌التحصیل شوند و 40 نفر به دلیل عدم تحمل ناعدالتی، تبعیض، رفتار برخی از مربیان و پرستاران در بخش، ترک تحصیل کردند. اما آن 20 نفری که ماندند هر جا که هستند منشأ اثر و موفق هستند.

وی تصریح کرد: نگاه شخص من و تیم من این است که اول باید تعریف کنیم که چه کاره هستیم و با خودمان چند چندیم. آیا غول بزرگ کنکور را زمین زده‌ایم و دانشگاه آمده‌ایم که مدرک بگیریم؟ در زمان ما برخی مدرک پرستاری خود را پنهان می‌کردند و نمی‌گفتند که پرستار هستند اما حالا شرایط و نگاه‌ها عوض شده و با نگاهی که شما دارید امیدواریم که نگاه‌ها به پرستاری بیشتر از اینها هم عوض شود.

میرزابیگی افزود: ما صاحبان علم مراقبت هستیم؛ ما با افتخار پرستاریم، اما چطور باید علم مراقبت را ارائه کنیم؟ در نظام سلامت یا انسان سلامت مطلوب دارد، یا سلامت ظاهری با بیماری پنهان، یا بیماری ضعیف، یا بیماری شدید و یا مشرف به مرگ، اما ما پرستاران در مراقبت‌های پرستاری کجای این طیف ایستاده‌ایم؟ ما پرستاران از مرحله مشرف به مرگ تا سلامت ظاهری با بیماری پنهان حضور داریم اما در سلامت مطلوب انسان حضور نداریم.

وی این سؤال را مطرح کرد که اگر بخواهیم از سلامت مطلوب محافظت کنیم تا فرد به سمت سلامت ظاهری با بیماری پنهان پیش نرود چه باید کرد؟ و گفت: باید امکان ارائه مراقبت‌های پرستاری به مردم داشته باشیم و علم این مسئله را فرابگیریم و در بین مردم گسترش دهیم. پس ما متعلق به چهارچوب بیمارستان نیستیم، متعلق به دوران بیماری به بعد هم نیستیم؛ ما در جغرافیای کشور و مراحل مختلف زندگی مردم دخالت‌های مؤثر داریم و باید این دخالت‌ها را سازمان یافته، علمی، کاربردی و حتی پولی کنیم و به مردم ارائه بدهیم.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور ادامه سخنان خود را به اقداماتی که در خصوص تغییر شرایط پرستاری و پرستاران انجام شده است، اختصاص داد و گفت: در جغرافیای کشور وقتی می‌گوییم عدالت در دسترسی به خدمات، خدمات سلامت که فقط خدمات دارویی و درمانی نیست بلکه مراقبت‌های پرستاری هم جزو خدمات سلامت است. اگر نظام سلامت از پیشگیری و درمان تا توانبخشی را کنار هم بگذارید آن وقت متوجه می‌شوید که چندین گزینه به وجود می‌آید تا شما پوزیشن‌های پرستاری را در آنجاها تعریف کنید.

وی از دانشجویان سؤال کرد: اما چه قدر مقاله پیرامون اینها نوشته شده است؟ چه قدر بسته خدمتی در این زمینه‌های طراحی شده است؟ چه قدر شغل برای این بخش‌ها و نیازها تعریف شده است؟ چه قیمتی برای این خدمات تعیین و چه مجوزهایی لازم است که تهیه شود؟

میرزابیگی ادامه داد: شما دانشجویان به جای اینکه به فکر نوشتن نسخه باشید، باید به این مسائل و خلاء‌ها فکرکنید. ما در معاونت پرستاری از این نگاه وارد شده‌ایم که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داریم. این وزارتخانه معاونت بهداشت، معاونت درمان، معاونت آموزش و معاونت غذا و دارو دارد که هر کدام وظایف خود را انجام می‌دهند، اما مراقبت از مردم کجای وظایف نظام سلامت است و متولی آن کیست؟ این پرسش را پیش رئیس جمهور مطرح کردیم اما پاسخی از سوی وزیر بهداشت داده نشد و همین سؤال و نبود پاسخ برای آن بود که موجب شد معاونت پرستاری تصویب و تأسیس شود.

وی یادآوری کرد: وقتی معاون پرستاری بودم تأکید می‌کردم که اینجا معاونت پرستاران نیست بلکه معاونت پرستاری است یعنی باید مراقبت‌های پرستاری برای مردم تعریف شود و سیاست گذاری، برنامه ریزی، اجرا و نظارت در حوزه‌های پیشگیری، درمان و بازتوانی در سطح جامعه تعریف و اجرا شود. اگر این روزها پرستاری جامعه‌نگر و مراقبت در خانه مطرح شده از همین نگاه نشأت گرفته است که پرستاران از وضعیت سلامت مطلوب تا بیماری مشرف به مرگ در کنار مردم حضور داشته باشند. پس معاونت پرستاری مدیریت و سیاست گذاری برای مراقبت‌های پرستاری از مردم را انجام می‌دهد.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور در خصوص وظایف سازمان نظام پرستاری نیز گفت: سازمان مسائل حرفه‌ای، مقررات و انتظامات حرفه‌ای و مسائل صنفی پرستاران را مدیریت می‌کند. مباحثی از قبیل اینکه پرستار چه سواد و توانمندی داشته باشد، چه تعداد پرستار در کشور داشته باشیم و پرستاران چه شرح وظایفی داشته باشد کارهای مشترک میان سازمان نظام پرستاری و معاونت پرستاری است.

سطوح حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای پرستاری دومین نکته‌ای بود که میرزابیگی آن را تشریح کرد و گفت: وقتی که با تلاش و امید دانشجوی پرستاری شدیم، اولین ضربه‌ای که به عده‌ای از دانشجویان پرستاری وارد شد زمانی بود که وارد بخش پراتیک شدیم و استادی که تسلطی به مسائل روانشناسی حرفه‌ای و روحیات جوانان نداشت آمد و چند وسیله به ما نشان داد و گفت که اینها کار شماست. برخی دانشجویان ضربه دوم را در بخش و ضربه سوم را در ارتباط با پرستاران خوردند و بسیاری این رشته را رها کردند، آنهایی هم که ماندند یا با احساس خودکمتر بینی این رشته را ادامه ‌دادند و یا تلاش کردند که این وضعیت را اصلاح کنند.

وی اضافه کرد: اکنون شرایط خیلی بهتر شده و تازه به این سطح از مشکلات رسیده‌ایم. زمانی که ما پرستاری را شروع کردیم، معاونت و سازمان وجود نداشت، تشکلی نبود و کسی حق حرف زدن نداشت اما اکنون جوانانی در رأس کار هستند که اقتضاعات خود را داشته و با فضای مجازی و اطلاع رسانی‌های گسترده سر و کار دارند و کسی نمی‌تواند به راحتی چیزی را به آنها تحمیل کند.

میرزابیگی در حوزه پرستاری راه‌کارهای برون رفت از این بخش از مشکلات را تشریح کرد و گفت: در حوزه حرفه‌ای رشته‌های مختلفی ایجاد شد. زمانی فقط مقطع ارشد داشتیم با یکسری از گرایش‌ها اما اکنون رشته ـ مقطع داریم یعنی ارشد کودکان، سالمندی، روانپرستار و ... ایجاد شده در حالی که قبلاً اینها گرایش بود و دکتری پرستاری هم داریم.

وی افزود: در بخش غیر حرفه‌ای قبلاً کاردان، بهیار، کمک بهیار، بیماریار، بیماربر، بیمار بهدار و ... داشتیم که همه اینها را جمع کردیم و یک دوره تحت عنوان کمک پرستاری ایجاد شد. ما اگر می‌خواستیم از شأن دانشگاهی و حرفه‌ای پرستاری دفاع کنیم باید مرزهای حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای بودن کارها را از هم جدا می‌کردیم و برای بخش غیر حرفه‌ای نیز افرادی تعریف می‌شد به همین دلیل بخش غیر حرفه‌ای با شرح وظایف مشخص آنها تعیین شد. کتابی هم با کمک یک تیم صد نفره شامل شرح وظایف اولیه، عمومی، تخصصی و مدیریت پرستاری تدوین شده است که پیشنهاد می‌کنم این کتاب را بخوانید تا به شرح وظایف خود مسلط شوید.

سومین مبحثی که رئیس کل سازمان نظام پرستاری به تشریح آن پرداخت مسئله تعرفه‌ها بود و گفت: قبل از مطرح شدن موضوع تعرفه‌ها، قانون سازمان، قانون ارتقا و بهره وری، ماده 74 برنامه ششم توسعه که پرستاری جامع نگر در آن مطرح شد، آئین نامه صلاحیت حرفه‌ای و ... را نوشته و به دانشگاه‌ها ارجاع دادیم تا نظرات آنها را لحاظ کنیم. سپس نظرات جمع بندی و ابلاغ شد و سپس به سراغ بحث تعرفه‌ها رفتیم.

وی با تأکید بر اینکه بحث تعرفه‌ها هنوز کامل نیست و این مبحث تازه شروع شده است، گفت: ما اولین آجر را گذاشته‌ایم تا آجرهایی بعدی را بگذاریم اما یک اراده‌ای وقتی فهمید ما داریم چه می‌کنیم، 15 سال جلوی تحقق موضوع تعرفه‌ها را گرفت. اما در این دوره عزم مان را جزم کردیم که تعرفه پرستاری را محقق کنیم و که بخشی از آن اجرایی شد اما هنوز آن چیزی نیست که ما می‎خواهیم. تعرفه چهارچوبی است برای اینکه ابزار تنظیم رفتار ارائه دهنده خدمت را به لحاظ بالینی داشته باشیم.

میرزابیگی تصریح کرد: تعرفه اقتصادی و مالی است و با سایر حقوق، اضافه کار و سایر دریافتی‌های پرستار ارتباطی ندارد و صرفاً در حوزه کارانه از آن بهره برداری می‌شود و چهارچوبی است برای رفتارسازی انگیزشی و مادی در ارائه دهنده خدمت بر مبنای ارزش نسبی( K).

وی در تشریح مفهوم «K» نیز گفت:  Kواحد قیمت گذاری یک خدمت در پرستاری است و تعرفه حاصل Kو ارزش نسبی است. Kواحد قیمت گذاری است و ارزش نسبی سیاست به کارگیری کا است که جفت اینها تعرفه را می‌سازند.

وی در خصوص اینکه سیاست به کار گیری Kیعنی چه؟ گفت: ارزش نسبی در خدمات پزشکی اینگونه تعریف می‌شود که میانگین دو خدمت متوسط را بین پایین‌ترین قیمت و بالاترین قیمت موجود در بازار استخراج می‌شود که یک بار پایین‌ترین و بالاترین قیمت فارغ از هر تخصصی و یک بار بین تخصص‌های مختلف اندازه گیری می‌کنند. بعد محوری قرار می‌دهند و ارزش نسبی هر خدمت به دست می‌آید.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور ادامه داد: اکنون ما کای پرستاری را تعریف کرده‌ایم و امسال کای پرستاری 14 هزار و 950 تومان برابر با کای سایر گروه‌های پروانه دار است. ارزش نسبی هر بسته خدمتی در هر بخش نیز تعریف شده است. ما در بخش بالین بسته خدمت داریم، در تخت‌های ستاره‌دار مثل دیالیز خدمات گلوبال داریم و در درمانگاه‌ها و بخش سرپایی خدمت واحد داریم که ارزش نسبی آنها با کاهای مختلف تعریف و قیمت گذاری می‌شوند. این کا و ارزش نسبی و جدول بسته‌های خدمت(500 خدمت)، تعیین و ارزش کای آن نوشته شده است. سپس در شورای عالی بیمه و بعد در هیئت دولت تصویب شده و شما می‌توانید از سایت سازمان و وزارت بهداشت همه اینها را دانلود کنید و ببینید.

وی در ادامه تشریح این روند، گفت: روند اجرایی تعرفه پرستاری پس از تأیید شورای عالی بیمه شکل گرفت و دستورالعمل ثبت خدمات درHIS بیمارستان‌ها و دستورالعمل رسیدگی به اسناد(ابزار دست بیمه‌ها برای آنکه بدانند این خدمت در این بخش توسط فلان پرستار انجام و ثبت شده است) اعلام شد و اکنون در بیمارستان‌ها صورت حساب مراقبت‌های پرستاری برای بیمار، بیمارستان و بیمه داریم و بر اساس اسناد بیمه حساب می‌شود.

این مسئول حوزه پرستاری با اشاره به اینکه اکنون ما در شورای عالی بیمه نیز نماینده داریم، گفت: فقط برای صحبت در خصوص کا و ارزش نسبی 36 جلسه در دبیرخانه شورای عالی بیمه برگزار شد تا مسئولان وزارتخانه و متخصصان اقتصاد سلامت و بیمه‌ها را توجیه کنیم و بعد دستورالعمل باز توزیع که بخش درآمدی پرستار است مطرح شد.

وی همچنین گفت: برای اجرای تعرفه‌گذاری پرستاری سال قبل پنج هزار و 200 میلیارد تومان از مجلس گرفتیم، هزار و 620 میلیارد تومان از وزارتخانه گرفتم و هزار و 100 میلیارد هم از دولت گرفتیم و از تیر ماه اول امسال که آئین نامهHIS و رسیدگی به اسناد توسط دبیرخانه شورای عالی بیمه به بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها ابلاغ شد، بیمارستان‌ها بابت خدمات پرستاری 10 درصد در خدمات بستری و 30 درصد در خدمات سرپایی از مردم پول می‌گیرند.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور افزود: بر این اساس شغل پرستاری از حالت هزینه بری به حالت درآمدزایی تبدیل شده و به جای اینکه بگوییم برای ما بودجه تعیین کنید می‌گوییم درآمد داشته‌ایم پولمان را بدهید.

وی در پایان تصریح: تعرفه گذاری شروع شده و اصل این است که ما  K و ارزش نسبی داریم و این مسئله در دولت و مجلس تصویب و ابلاغ شده اما هنوز سیستمHIS  بیمارستان‌ها درست نیست و برخی هنوز همان تفکر 15 سال قبل را دارند اما ما همچنان پیگیر اجرای این مسئله هستیم. تعرفه گذاری کنونی آن چیزی نیست که می‌خواهیم اما شرایط بهتر خواهدشد.