رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفت: مشکلات پرستاران جایی فراتر از وزارت بهداشت و در سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی است و تا زمانی که بودجه های لازم اختصاص پیدا نکند و نسبت پرستار به تخت اصلاح نشود، وضعیت پرستاران تغییر چندانی نخواهد کرد.

به‌گزارش روابط عمومی سازمان نظام پرستاری،‌ دکتر احمد نجاتیان، درباره زمانه از شبکه دو سیما افزود: امروز مشکلاتی که با عنوان مشکلات پرستاران گفته می‌شود، دیگر مشکلات پرستاران نیست، مشکلات نظام سلامت است.

وی ادامه داد: بر اساس قانون اساسی حاکمیت موظف است خدمات درمانی و بهداشتی را با کیفیت مناسب به مردم ارائه کند. بر این اساس پرستاری نیز به‌عنوان یک شغل حاکمیتی تعیین شده اما در چند سال گذشته متاسفانه مسائلی پیش آمده که نتوانستیم نه به تعداد کافی پرستار جذب کنیم و نه پرستاران موجود را حفظ کنیم.

نظام سلامت نتوانسته به وظیفه خود در قبال مردم عمل کند

رئیس سازمان نظام پرستاری افزود: این موضوع باعث شده است که نسبت پرستاران به بیماران یا تخت در چند سال گذشته به‌رغم اینکه قرار بود به استاندارد ۱.۸ افزایش پیدا کند، کاهش پیدا کرده است. نتیجه این کاهش آسیب به مردم است و نظام سلامت نتوانسته است به وظیفه خود در برابر مردم عمل کند.

وی ادامه داد: پرستاران شرایط سختی را از لحاظ کاری تجربه می‌کنند و مردم بیشترین آسیب را می‌بینند. شاید بزرگترین موضوعی که با آن مواجه هستیم و ام‌المطالبات پرستاران است، کمبود شدید پرستار است. در چند سال گذشته هم تخت‌های بیمارستانی گسترش پیدا کرده است و هم آمار خروج از شغل در حوزه پرستاری عدد نگران کننده‌ای است.

آمار نگران‌کننده ترک خدمت پرستاران

نجاتیان گفت: بر اساس اعلام وزارت بهداشت در یک سال حدود 1500 پرستاری که استخدام دولت بودند، ترک خدمت کردند، اگر افرادی که مهاجرت کردند را به این آمار اضافه کنیم، رقم نگران‌کننده‌تر می‌شود. برای مثال در هر سال به‌اندازه ۲ بیمارستان امام خمینی تهران از پرستار خالی شده است. این آمار رسمی است، به‌طور قطع آمار غیر رسمی بالاتر از این است.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری اضافه‌کرد: کمبود پرستار باعث شده با پدیده نامبارک اضافه کار اجباری روبه‌رو شویم. اضافه کاری اجباری آن هم با مبلغی که قابل قبول نیست. در کنار این موضوع، مسائل دیگری مانند امنیت شغلی را هم داریم.

پرستاران بعد از کرونا به حال خود رها شدند

وی بیان کرد:‌ کشور ما همیشه در معرض بحران‌های مختلف بوده است. در مقطعی کرونا وارد کشور شد و از پرستاران خواهش کردیم وارد حرفه شوند و قراردادهای ۸۹ روزه با آنها بستیم که حجم انبوه بیمار را مدیریت کنیم اما بعد از کرونا آنها را رها کردیم.

نجاتیان ادامه داد: همین شب‌ها که کشور در شرایط خاصی هست، بخشی از همکاران ما در آماده باش هستند. بخشی به مجروحانی که مهمان ما بودند و از لبنان آمدند، خدمت‌رسانی شبانه‌روزی کردند.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری درباره بحث اضافه کار اجباری گفت: مطالباتی که پرستاران دارند به حق است. در چند ماه گذشته، حداقل بعد از شروع به کار دولت چهاردهم، بسیار جدی وارد بحث مطالبات پرستاران شدیم.

مشکل پرستاران جایی فراتر از وزارت بهداشت است

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد مشکل در حوزه پرستاری، جایی فراتر از وزارت بهداشت است. به‌طور واضح می‌خواهم بگویم سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور، دو سازمانی هستند که گلوگاه فعالیت‌ها و مشکلات در حوزه پرستاری هستند.

نجاتیان افزود: هنوز در سازمان اداری و استخدامی به یک فهم مشترک نرسیدیم که به‌ازای هر یک تخت بیمارستان چند پرستار نیاز داریم. سازمان نظام پرستاری می‌گوید ۱.۸ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی نیاز است، مجلس شورای اسلامی هم این استاندارد را تایید کرده،‌ اما سازمان ادارای استخدامی به این موضوع قائل نیست.

وی ادامه داد: سازمان اداری و استخدامی استاندارد کل کارکنان بیمارستان به نسبت تخت را ۲.۵ نیرو می‌گوید و بر اساس همین استاندارد مجوز استخدام می‌دهند. این نشان می‌دهد که ما با کمبود مواجه هستیم.

رئیس سازمان نظام پرستاری اظهار کرد: در چند سال گذشته حتی به‌نسبت تعداد نیروی بازنشسته هم مجوز استخدام پرستار به وزارت بهداشت داده نشده است. مجوز استخدام فقط به بیمارستان‌های جدید داده شده، که آن هم با شرایطی که همه این بیمارستان‌ها نتوانستند نیرو جذب کنند. این فهم مشترک باید در سازمان اداری استخدامی ایجاد شود.

اضافه کار پرستاران واقعی است

نجاتیان درباره موضوع اضافه کار پرستاران گفت: ممکن است به بسیاری از کارکنان ستادی دولت اضافه کار بدون کارکرد داده شود و  مبلغی در انتهای هر ماه به‌عنوان ترمیم حقوق پرداخت شود، اما در موضوع اضافه کار پرستاران، پرستار باید کار کند. اگر پرستاری دیرتر از زمان شروع کار برسد، بیمار بدون مراقب می ماند.

وی افزود: امیدواریم عددی که پیشنهاد دادیم، مصوب شود. بر اساس تفاهمی که با وزارت بهداشت داشتیم، رقم اضافه کار حداقل باید ۱۰۰ هزار تومان باشد، چرا که با کمتر از آن کسی مایل نیست بیاید.  با رقم کمتر از ۱۰۰ هزار تومان پرستار نمی‌آید و باید به این نکته توجه شود.

وی گفت: یکی از گلایه‌های ما این است که در تصمیم‌گیری برای این اعداد سازمان نظام پرستاری حضور نداشت، حتی طبق قانون در شورای عالی بیمه درخواست کردیم که تعرفه خدمات پرستاری باید با پیشنهاد نظام پرستاری باشد.

وی ادامه داد: درخواست ما این است که اگر نمی‌توانیم در حوزه حقوق و مزایا تاثیرگذار باشیم، حداقل در حوزه تعرفه پرستاران ویژه‌تر نگاه شود، شاید بتوان حقوق را هم جبران کرد. اما این موضوع متاسفانه به‌دلیل پرداخت‌های دیرهنگام بیمه‌ها تبدیل به مشکل شده است. متاسفانه امروز کارانه پرستاران ۷ ماه عقب است.

اگر به مطالبات پرستاران توجه نکنیم دوباره اعتراض می کنند

وی گفت: در اعتراض‌های پرستاران همه وارد شدیم و از پرستاران خواهش کردیم تا به کار برگردند، اما اگر تا روز پرستار به چند موضوع اساسی پرستاری رسیدگی جدی نشده و اجرایی نشود و همچنین فوق‌العاده خاص را وارد حقوق نکنیم، معلوم نیست که در آینده باز هم بتوانیم از پرستاران خواهش کنیم که به کار برگردند. پرستاران تمایلی ندارند وارد بحث‌های اعتراضی شوند، اما اگر نادیده گرفته شوند، مجبور هستند و نمی‌توانند بیش از این ادامه دهند.

راهی جز استخدام نیرو نداریم

نجاتیان گفت:‌ همچنان امیدواریم تا هفته آینده که روز پرستار را در پیش داریم و قرار است به این مناسبت، مسئولان به پرستاران گزارش کار دهند، حداقل چند موضوع ابتدایی پرستاران حل شود. برای مسائل ریشه‌ای مانند استاندارد نیرو هم در آینده نزدیک اتفاق بیافتد. سالیانه باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ هزار پرستار استخدام کنیم و راه دیگری نداریم.

کارکنان فوریتهای پزشکی مظلوم واقع شده اند

نجاتیان درباره گروه فوریت‌های پزشکی گفت: گروه فوریت‌های پزشکی هم جزو گروه‌های پرستاری هستند. یکی از مظلوم‌ترین گروه‌های حوزه سلامت، گروه فوریت‌ها هستند. در یک شرایط سخت کاری در جایی که نه دسترسی به امکانات دارند، نه پزشک در کنارشان هست، با آمبولانس‌هایی که بعضا فرسوده است و ساعت کار طولانی، وسط بیابانی که ممکن است تا چند ده کیلومتر هیچ امکانات و سکنه‌ای وجود نداشته باشد، شبانه‌روزی در حال خدمت‌رسانی هستند.

وی افزود: متاسفانه نیروهای فوریتهای پزشکی نیز مانند پرستاران، هم حقوق کمی دارند و هم از محل تعرفه، دریافت بسیار ناچیزی دارند، چرا که اورژانس درآمدی ندارد و به‌صورت رایگان در اختیار مردم است، همین موضوع باعث شده از تعرفه پرستاری و پزشکی مبلغی به آنها تعلق می‌گیرد که واقعا ناچیز است و قابل بیان نیست.

وی افزود: برای مثال وزارت بهداشت مدعی است که حدود ۶ میلیون تومان متوسط رقم تعرفه است، اما در حوزه فوریت رقم بسیار پایین است و اصلا قابل بیان نیست. به نظر می‌رسد یکی از جاهایی که حاکمیت نظام سلامت باید توجه کند در بحث فوریت‌های پیش بیمارستانی است. موضوع همکاران گروه فوریت‌های پزشکی در موضوعات پیگیری سازمان نظام پرستاری هست.

حس تبعیض پرستاران واقعی است

رئیس سازمان نظام پرستاری درباره تفاوت فرمول محاسبه تعرفه پزشکی و پرستاری گفت: نگاه تبعیض‌آمیزی در نظام سلامت بین گروه‌های مختلف نظام سلامت وجود دارد. در تعرفه‌گذاری مشکل فرمول نداریم. مشکل این است با توجه به مبلغی که از تعرفه به پرستاران می‌رسد، وقتی که خودشان را با همکاران دیگر مقایسه می‌کنند، این احساس تبعیض ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: تعرفه‌گذاری پرستاری تا امروز از محل تعرفه‌گذاری پزشکان بخشی را دریافت می‌کرد. امروز خود پرستاران درآمد دارند، باید کمک کنیم این درآمد رشد کند.

نجاتبان افزود: بر اساس اعلام وزارت بهداشت میانگین تعرفه پرستاران در سال 1403 حدود ۶ میلیون تومان است، که باز هم عدد پایینی است، اعداد ۲ تا ۳ میلیون که بیان می‌شود، تعرفه سال گذشته است، به این دلیل که هفت ماه در پرداخت تعرفه عقب هستیم و هنوز در بسیاری از استانها به تعرفه سال جاری نرسیدیم.

وی گفت: امیدواریم که در بودجه سال آینده و در شورای عالی بیمه که ارزش نسبی را تعیین می‌کنند، توجه ویژه‌ای شود که بتوانیم تعرفه را مقداری افزایش دهیم که اگر نمی‌توانیم پایه حقوقی را افزایش دهیم حداقل در حوزه تعرفه آن را کمی جبران کنیم.

فوق‌العاده خاص باید در حکم پرستاران بیاید

رئیس سازمان نظام پرستاری گفت: مبلغی که به عنوان فوق‌العاده خاص به پرستاران داده می‌شود، اصلا فوق‌العاده خاص نیست. فوق‌العاده خاص به این معنا است که در حکم افراد بیاید و در حقوق تاثیر بگذارد. چیزی که سال گذشته مجلس مصوب کرد ترمیم حقوق است. ترمیم حقوق پولی است که خارج از حکم به افراد داده می‌شود و ضریب آن ۰.۴ است.

وی افزود: اشکال عمده آن این است که این ترمیم حقوق از محل درآمد اختصاصی است. از خرداد که باید این موضوع اجرا می‌شده است تا امروز بعضی از دانشگاه‌ها بیشتر از ۲ ماه نتوانستند پرداخت کنند. در صورتی‌که اگر ترمیم حقوق تبدیل به فوق‌العاده خاص شود و در حکم وارد شود، باید از منابع عمومی پرداخت شود.

نجاتیان ادامه داد: برای سایر وزارتخانه‌ها به هر کارمندی در مناسبت‌های مختلف مبلغی به عنوان رفاهیات پرداخت می‌شود اما در وزارت بهداشت این موضوع اجرا نشد چرا که باید از محل درآمدهای اختصاصی انجام می‌شد و بیمارستان‌ها درآمدی نداشتند.

وی گفت: درخواست سازمان نظام پرستاری و پرستاران هم این است که مجلس کمک کند و فوق‌العاده خاص در حکم وارد شود تا از منابع عمومی تامین شود و همچنین ضریب آن هم بیشتر شود، چرا که عدد ۰.۴ خیلی پایین است.