معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری گفت: با وجود صدور مجوز استخدام حدود 52 هزار پرستار و تاکید مقام معظم رهبری بر استخدام پرستار هنوز این مصوبه به طور کامل اجرا نشده و مسئولان باید درباره علت اجرا نشدن مصوبه استخدام پرستاران پاسخگو باشند.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پرستاری، حمیدرضا عزیزی در گفت گو با رادیو سلامت افزود: استاندارد نیروی پرستاری براساس سه شاخص شامل تعداد پرستاران نسبت به تخت بیمارستانی، تعداد پرستاران نسبت به جمعیت و تعداد پرستاران نسبت به پزشکان ارزیابی می شود و برای ارزیابی میزان کمبود نیروی پرستار، مناسب ترین شاخص، نسبت تعداد پرستار به جمعیت است.

وی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما شاخص رایج برای استاندارد نیروی پرستار براساس تخت بیمارستانی است. این نسبت حدود 7 تا 8 دهم است و از سال 95 به بعد مشکل کمبود نیروی پرستاری بیشتر شده است. البته شاخص بهتر دیگری هم داریم که همان نسبت تعداد پرستار به جمعیت است که در دنیا معمولا 9 تا 10 پرستار را به ازای هر هزار نفر جمعیت در نظر می گیرند که در کشور ما متاسفانه از این لحاظ به ازای هر هزار نفر به طور متوسط فقط 1.5 تا 1.7 پرستار وجود دارد.

معاون توسعه و منابع انسانی سازمان نظام پرستاری ادامه داد: فاصله ایران از نظر میزان پرستار با استانداردهای جهانی بسیار زیاد است. این مسئله قطعا بر کیفیت و خدمات مراقبت های تاثیر می گذارد و ضروری است فکری اساسی در این خصوص صورت گیرد.

عزیزی درباره عواملی که منجر به شدت گرفتن کمبود نیروی پرستار در سالهای گذشته شده است، گفت: در 4 تا 5 سال گذشته چند عامل مهم داشتیم که موجب تشدید کمبود نیروی پرستار در کشور شد. از آن جمله می توان به عدم استخدام پرستار متناسب با نیاز کشور، توسعه و افزایش تخت های بیمارستانی و بازنشسته شدن تعداد زیادی از نیروهای پرستار اشاره کرد.

 معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری، استعلاجی های ناشی از شرایط کرونایی را از دیگر عوامل تشدید کننده کمبود نیروی پرستار در کشور خواند و گفت: همچنین با توجه به اینکه حدود 80 درصد از جمعیت پرستار کشور را خانم ها تشکیل می دهند، مرخصی های زایمان نیز باعث افزایش این کمبود نیرو و فاصله گرفتن هر چه بیشتر کشور از استانداردهای جهانی می شود.

عزیزی با اشاره به مهاجرت پرستاران و تاثیر آن بر تشدید کمبود نیروی پرستار، گفت: کشورهای متفاضی نیروی پرستاری به ویژه کشورهای اروپایی در یک تا دو سال اخیر، سختگیری ها را برای مهاجرت پرستاران کم کردهاند و با پیشنهاد درآمدهای بالا و ارائه سیاست های تشویقی، زمینه جذب بیشتر را فراهم کرده اند.

عزیزی گفت: در سال های گذشته به علت اینکه ورودی و استخدام پرستاران طبق برنامه پیش نرفت، تعداد نیروی پرستاری نسبت به جمعیت و تخت های بیمارستانی کاهش چشمگیری داشت البته سازمان نظام پرستاری به عنوان نماینده قانونی جامعه بزرگ پرستاری، در خصوص جذب نیروی پرستار، پیگیریهای متعدد و مفصلی داشته و حتی توانست سال گذشته طی رایزنی های صورت گرفته با سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی، مجوز استخدام چند ده هزار پرستار را بگیرد.

معاون توسعه و منابع انسانی سازمان نظام پرستاری، افزود: از این تعداد مجوز اخذ شده با اینکه در این شرایط بحرانی نیاز به نیروی پرستاری کاملا محسوس بود و مجوز جذب نیروی پرستاری نیز گرفته شد و در این خصوص  پرستاران آزمون هم دادند اما پرستاران در عمل بکار گیری نشدند و بی شک وقتی به این شکل بی تدبیری صورت می گیرد، آسیب ناشی از آن بیش از پرستاران به مردم وارد می شود.

وی گفت: در سال های گذشته، عمده نیروهایی که وزارت بهداشت مدعی شده که آنها را جذب کرده است مربوط به نیروهای « تبدیل وضعیتی» بوده است به طوری که برخی پرستارانی که به صورت شرکتی و قراردادی در بیمارستان ها مشغول به ارائه خدمات بوده اند، از طریق برگزاری آزمون و به قول خودشان بدون تشریفات به نیروهای پیمانی تبدیل شده اند.

عزیزی ادامه داد: به این ترتیب، نیروی جدیدی از بیرون برای گروه پرستاری اضافه نشده است و این درحالی است که سالانه حدود 10 هزار دانش آموخته پرستاری از دانشگاه های علوم پزشکی وارد باز کار می شوند و طی پنج سال حدود 50 تا 60 هزار فارغ تحصیل در رشته پرستاری تربیت می شوند. انتظار می رود با ورود این نیروها به بازار کار شاهد رفع کمبود و ارتقاء کمی و کیفی خدمات باشیم.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی است که شاهد بودیم در پیک پنجم کرونا در بعضی از مناطق کم برخوردار به ازای هر 20 تا 25 نفر بیمار یک پرستار برای مراقبت وجود داشت و حتی در کلانشهرهای بزرگ که امکانات به اندازه کافی وجود دارد؛ در بعضی از بیمارستان ها به ازای هر 15 تا 18 بیمار، یک پرستار برای مراقبت و ارائه خدمت در نظر گرفته شد که بی شک آسیب های ناشی از این شرایط متوجه مردم، آسیب های جسمی و روحی آن نیز متوجه جامعه خدوم و شریف پرستاری می شود و قطعا این مسئله نیازمند فکری اساسی از سوی مسئولان است.

معاون توسعه و منابع انسانی سازمان نظام پرستاری بیان کرد: متاسفانه اواخر مرداد بود که وزارت بهداشت با ارائه بخشنامه ای با توجه به کمبود نیرو و نیاز بیمارستانها، خواستار ورود همکاران شاغل در اتاق عمل مثل رشته های بیهوشی، تکنسین اتاق عمل و همچنین ماماها پس از گذراندن یک دوره کوتاه مهارتی به بخش های دیگر شد که سازمان نظام پرستاری به صورت جدی به این امر معترض شد.

وی ادامه داد: سازمان نظام پرستاری بر این باور است که چرا با توجه به وجود قوانین بالادستی و نیروی تربیت شده کافی در حوزه پرستاری، به جای حل ریشه ای مشکلات با بد سلیقگی محض، یا نیروهای پرستار را 89 روزه جذب می کنیم یا افرادی را جذب می کنیم که تخصص آنها پرستاری نیست.

عزیزی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری درباره جذب نیروی پرستار گفت: مقام معظم رهبری حداقل در دوسال گذشته، جامعه پرستاری را بارها مورد تفقد و لطف قرار داده اند و روز پرستار سال گذشته نیز بار دیگر بر جذب 30 هزار نیروی پرستار تاکید داشتند اما تا کنون این اتفاق نیفتاده است.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری با نگاه عمیق و بصیرتی که دارند، مشکلات در حوزه پرستاری را به خوبی می بینند اما جای تعجب است که به رغم دستور اکید مقام معظم رهبری و صدور مجوزهای استخدامی و بسیج همگانی در کشور برای کمک به نظام سلامت، مسئولان در اوج بی تدبیری و بی مدیریتی اقدامی موثر در این زمینه انجام نمی دهند، به نحوی که روز به روز شاهد کم شدن نسبت جمعیت پرستاران به تخت های بیمارستانی و جمعیت هستیم و این وضعیت خوبی نیست.

عزیزی با اشاره به تلاشهای سازمان نظام پرستاری در پیگیری کم کاری های صورت گرفته از سوی مسئولان وزارت بهداشت برای استخدام نیروی پرستار گفت: مسئولان در خصوص علت جذب نشدن نیرو براساس مجوزهای صادر شده باید پاسخگو باشند و هر زمان که آمادگی داشته باشند مجموعه نظام پرستاری به عنوان بزرگترین سازمان حرفه ای و صنفی حاضر است مباحث را به صورت زنده در قالب مناظره طرح کند.

وی تاکید کرد: البته سازمان نظام پرستاری به دنبال تعاملات خوبی که با قوه قضاییه داشته است این مسائل را به سازمان بازرسی کشور منتقل کرده است و مسئولان این سازمان نیز به این مسئله ورود کرده اند که جای قدردانی دارد.

معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری خاطر نشان کرد: با ورود سازمان نظام پرستاری و سازمان بازرسی کشور بود که شاهد صدور مجوزهای استخدامی برای پرستاران بودیم اما این ترک فعلی که در استخدام ها صورت گرفته است قابل پیگیری است و قطعا سازمان نظام پرستاری براساس عهد و تعهدی که دارد از حقوق مردم و پرستاران دفاع می کند.