دفاع مقدس نه تنها صحنه دلاوری های رزمندگان بود بلکه عرصه حضور کادر درمان و از جمله پرستاران نیز بود که زینب وار برای سلامت و نجات رزمندگان با دل و جان در بهداری ها، بیمارستانهای صحرایی و مراکز درمانی خدمت کردند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان نظام پرستاری؛ پرستاران در تمام هشت سال دفاع مقدس دوشادوش و در کنار رزمندگان در صحنه مبارزه بودند، آنان هرگز صحنه را خالی نکردند، همان طور که امروز هم در صحنه دفاع مقدس مبارزه با کرونا در صحنه نبرد حاضرند و جان و سلامت خود را برای نجات هموطنان خود فدا می کنند.

دوران هشت سال دفاع مقدس، حال و هوای خاصی داشت، تجربه ای منحصر به فرد که کتاب تجربه و خاطرات آن باید نگاشته شود. برای یادآوری رشادت های پرستاران آن دوران به سراغ یکی از پرستاران دفاع مقدس رفتیم تا برای ما از خاطرات آن روز بگوید. حسین سرمدیان، پرستاری که آن روزها را خیلی خوب به خاطر دارد.

حسین سرمدیان برای اولین بار در سال 60 و در 18 سالگی به عنوان نیروی بسیجی در جبهه های جنگ تحمیلی حاضر شد. بعد به تحصیل در رشته پرستاری پرداخت و پس از آن بود که برای مداوای مجروحان دفاع مقدس تا آخرین روز جنگ و پذیرش قطعنامه 598 در صحنه بود.

حسین سرمدیان؛ یکی از پرستاران موثر در دوران دفاع مقدس است که داوطلبانه و جان برکف به دل مناطق جنگی زد و به پرستاری از مجروحان جنگ پرداخت. سرمدیان، ابتدا در سن 18 سالگی به عنوان نیروی بسیجی در جبهههای جنگ حضور یافت بعد با تحصیل در رشته پرستاری به عنوان بهیار فعالیت ایثارگرانه را برای مداوای مجروحان آغاز کرد. 

سرمدیان می گوید: وقتی دیدیم رژیم بعثی عراق به خاک ایران تجاوز کرده و ناخواسته کشور را درگیر جنگ کرده است، برای دفاع تردید نکردم. در مقابل ما فقط صدام نبود بلکه ایران با 36 کشوری که حامی صدام و صدامیان بودند، در جنگ بود. بنابراین احساس تکلیف کردیم و با همه توان برای حضور در جبهه های جنگ و کمک به رزمندگان حاضر شدیم.

او می گوید: تجاوز عراق به داخل مرزهای ایران باعث شد تا برخی روستاهای مرزی به خاطر آگاهی نداشتن از جنگ و تهاجم نیروهای بعثی به دست دشمن بیفند. نظامیان عراقی با مردم برخورد خوبی نداشتند، آنها در واقع برای تخریب آمده بودند، تا با همراهی 36 کشور جهان از انگلیس و آمریکا گرفته تا فرانسه و... به ایران اسلامی و انقلابی آسیب بزنند. وقتی مظلومیت کشورم و رنج مردم را دیدم نتوانستم بی تفاوت باشم تا دشمن راحت به ظلم و پیشروی خود ادامه دهد. 

عملیات بدر تعداد مجروحان زیاد بود 

عملیات بدر از جمله عملیاتهایی بود که سرمدیان اولین بار به عنوان پرستار در آن حضور داشت. او درباره این عملیات میگوید: عملیات بدر در اسفند ۱۳۶۳ آغاز شد. نیروهای ایرانی در پیشروی اول، موفق به گرفتن بخشی از خاک ایران شدند. در این عملیات میزان تلفات سنگینی را ایران از عراق گرفت. بعد از عملیات، من به عنوان پرستار شاهد این بودم که نیروهای پرستار بدون لحظه ای استراحت به مداوای مجروحان می پرداختند.

او می افزاید: معمولا بهداری ها نزدیكترین مکان به خط مقدم بودند تا بتوانیم هرچه سریعتر مجروحان را به بهداری بیاوریم و درمان کنیم. همه تلاشمان را می کردیم که مجروحان مداوا شوند و شهید نشوند. 

سرمدیان می گوید: پرستاران در دوران دفاع مقدس در تمام بهداریها با تلاش شبانه روزی و بدون رفتن به مرخصی، کمبود نیروی پرستاری را  در جبهه ها جبران می کردند. زمان هایی وجود داشت که تعداد زیادی مجروح را به بیمارستان صحرایی می آوردند. زمانی که در بیمارستان هیچ تخت اضافه ای وجود نداشت. با این حال روی زمین پتو پهن می کردیم و به علت نبود تخت خالی بیماران را روی زمین مداوا می کردیم.

ساعت کار و شیفت صبح و عصر و شب اصلاً معنایی نداشت، بدون اینکه خسته شویم به مراقبت از مجروحان ادامه می دادیم .

او ادامه می دهد: به خاطر دارم در عملیاتهایی که رزمندگان اسلام بمباران شیمیایی می شدند، تعداد زیادی مجروح شیمیایی در بهداری پذیرش میکردیم. وضعیت مجروحان شیمیایی بسیار وخیم بود و نیاز بود به طور دائم از آنان مراقبت شود، پرستاران در آن زمان با اینکه تعدادشان کم بود اما بدون خستگی تلاش میکردند تا از تمام مجروحان مراقبت شود. رزمندههای مجروح نیز بعد از مداوا، قدردانی میکردند و می گفتند شما فرشتگان نجات از طرف خداوند هستید.

سرمدیان می گوید: گاهی هم شرایطی برایمان پیش می آمد که دشمن به نزدیکی بهداری می رسید، در آن زمان پرستاران تنها به تخصص خودشان اکتفا نمی کردند و به عقب خط مقدم بر نمی گشتند، بلکه با گرفتن اسلحه همانند رزمندگان به مقابله با دشمن می پرداختند. 

تفاوتی میان مجروحان عراقی و ایرانی قائل نبودیم 

او می افزاید: هر روز و هر ثانیه از دوران دفاع مقدس پر از خاطرات تلخ و شیرین است، من از روزی که وارد جبهه شدم تا اعلام قطعنامه برایم پر از خاطرات است. به یاد دارم در عملیاتی هم مجروح ایرانی داشتم هم عراقی اما هیچ وقت بین مجروحان ایرانی و عراقی تفاوتی نمی گذاشتیم. مواقعی که می دیدیم جراحت و زخم مجروحهای عراقی بیشتر است سعی می کردم اول آنها را مدوا کنیم. 

خاطره درمان سالک در دوران دفاع مقدس

سرمدیان می گوید: یکی از خاطرهای من در دوران جنگ، ابتلای برخی رزمندگان به سالک بود. سالک نوعی بیماری پوستی است و اغلب به شکل یک زخم پدیدار میشود. برخی رزمندگان  در جبهه دچار زخم های سالک می شدند. در آن دوران من با اطلاعاتی که درباره تاثیر داروها بر این بیماری داشتم با ادغام دو دارو و تزریق زیر ناحیه زخم  اقدام کردم که باعث شد ظرف 10 روز بهبود پیدا کنند.

مشخص نبودن تعداد پرستاران شهید در دوران دفاع مقدس 

او درباره تعداد پرستاران فعال در جبهه های جنگ می افزاید: متاسفانه آمار دقیقی از تعداد پرستارانی که در مناطق جنگی در دوران دفاع مقدس بودند و مجروح یا شهید شدهاند وجود ندارد. این موضوع یکی از بزرگترین ضعف های ماست که درصدد پیگیری آماری و آرشیوی از پرستاران دفاع مقدس نبوده ایم و نیاز هست تا در زمینه گردآوری تعداد شهیدان، جانبازان و اسرای پرستار در دوران دفاع مقدس پیگیری هایی انجام شود.

پرستارانی هم داریم که شهید مدافع حرم هستند، آنان با حضور در سوریه به مداوای مجروحان پرداختند، که این نشان دهنده نقش مهم پرستاران در تمام سختیها و بحرانهاست. پرستاران در دوران کرونا نیز همانند دفاع مقدس حضور پررنگ داشتند. 

سرمدیان می گوید: انتخاب شغل و حرفه پرستاری مساوی با یک روحیه خدادادی از عشق و ایثار است. پرستاران در تمام روزهای بحرانی همواره در خط مقدم مبارزه بوده اند. ما پرستاران در دوران کرونا هم مانند دوران دفاع مقدس که برای درمان مجروحان به جبهه میرفتیم و احتمال داشت به شهادت برسیم، اکنون هم برای مبارزه با کرونا در معرض همان خطر، و شاید به مراتب بیشتر از آن هستیم. در این دوران هم از جان گذشتگی های کادر درمان در مقابله با ویروس کرونا، بار دیگر ایثارگری آنان را به نمایش گذاشت.
 
شرمنده فرزندان شهدای مدافع سلامت نشویم 

این پرستار رزمنده می افزاید: پرستاران از ابتدا با وجود ایثارگری ها به دنبال امتیاز نبوده و  نیستند، در ابتدای شیوع ویروس کرونا در کشور زمانی که این بیماری هنوز ناشناخته بود، کادر درمان اعم از جامعه پزشکی و پرستاری فارغ از اتفاق هایی که ممکن است برای آنها رخ دهد، به طور کامل در خدمت بیماران قرار گرفتند. اسفند ۹۸ هنگامی که فراخوانی برای همکاری داوطلبانه کادر درمان اعلام شد بسیاری از پرستاران و کادر درمان در این زمینه اعلام آمادگی کردند. 

او ادامه می دهد: تعداد شهدای پرستار از آغاز پاندمی کرونا به ده ها نفر میرسد، اما متاسفانه به رغم تاکیدات مقام معظم رهبری هنوز کارهای ابتدایی پرونده شهادت بسیاری از این عزیزان انجام نشده است وهر وقت خدمت خانواده های این بزرگان میرسیم شرمنده فرزندان آنها میشویم.

انتظار داریم مسئولان جدید مانند مدیران گذشته وعده ندهند و هر چه سریعتر به مطالبات پرستاران رسیدگی کنند؛ مطالبات پرستاران از دیرباز انباشته شده، زمانی که حقوق پرستاران به میزان اندکی افزایش پیدا می کند، آن قدر مالیات گرفته می شود که چیزی برایشان باقی نمی ماند.

بی مهری عامل مهاجرت پرستاران به کشورهای خارجی

سرمدیان می گوید: دو سال است پرستاران دوشادوش یکدیگر با کرونا مبارزه میکنند. این موضوع به مرور زمان باعث ایجاد فرسایش روحی بین کادر درمانی بیمارستانها شده است. علاوه بر این مشکلات، امنیت شغلی پرستاران نیز سالهاست این قشر را آزار میدهد.

به گفته او، با شیوع ویروس کرونا، هزاران پرستار و بهیار جان خود را در راه رسیدگی به بیماران در معرض خطر قرار دادهاند. آنان بدون هیچ چشمداشتی در حال خدمت به بیماران هستند، با این حال بی توجهی و بیمهری مسئولان باعث شده تا برخی پرستاران مهاجرت کنند.

سرمدیان ادامه می دهد: با گذشته ماهها از پاندمی کرونا و جانفشانی پرستاران، بسیاری از وعدههایی که به پرستاران داده شده، عملی نشده است. این موضوع زمینه ای ایجاد کرده تا کشورهای اروپایی برای جذب پرستاران ایرانی و مهاجرت آسان آنان به دلیل کمبود نیرو ومشکلات موجود اقداماتی انجام دهند. اکنون وضعیت کادر درمان و مخصوصا پرستاران در مبارزه با ویروس کرونا به سمت فرسایشی شدن رفته است و بسیاری از پرستاران مدتهاست درگیر رسیدگی به بیماران کرونا هستند و خانواده خود را دیر به دیر می بینند.

بی مهری به پرستاران

او می گوید: جامعه پرستاری کشور از ابتدای شیوع ویروس کرونا رشادتهای فراوانی از خود به نمایش گذاشته است و شهدای مدافع سلامت زیادی را تقدیم کشور کرد. عده زیادی از پرستاران به کرونا مبتلا شدند اما هیچ تسهیلاتی برای درمان آنها فراهم نشد دریافت وجه از پرستاران برای درمان کرونا، بیمهری بسیار بزرگی در حق پرستاران است.

فراموش نکنیم که کرونا درمانی جز مراقبت ندارد، مراقبتی که نیاز به پرستاران دارد، اما آنها خسته هستند. وزارت بهداشت، مجلس و قوه قضائیه باید با توجه به سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به پرستاران نظارت بیشتری بر عملکرد بیمارستانها داشته باشند، تا آنان ناراضی نباشند و از ارائه خدمت به بیماران خارج نشوند. مهاجرت پرستاران میتواند باعث کمبود چند برابری نیروی انسانی پرستار در کشور شودو بیتوجهی به این قشر فداکار میتواند مشکلات زیادی را برای کشور ایجاد کند.

امید به پیگیری مطالبات پرستاران در دولت جدید 
سرمدیان می افزاید: از اصلیترین مطالبات پرستاران میتوان به بحث پرداخت فوق العاده خاص و تبدیل وضعیت پرستاران شرکتی، طرحی و ۸۹ روزه اشاره کرد.

همه پرستاران در یک محیط با یک میزان کار و با سختیهای فراوان، ساعتهای کاری طولانی، کم خوابی، خستگی و فشار کاری زیاد، وظیفه خود را انجام میدهند، اما عده ای از پرستاران به دلیل رسمی نبودن از مزایای مشابه پرستاران رسمی برخوردار نیستند و اختلاف زیادی در دریافت حقوقشان نسبت به سایر همکارانشان که استخدام رسمی هستند، دارند.

عضو شورای عالی نظام پرستاری می گوید: سالهاست در دولتهای مختلف این مسئله مورد بررسی و برنامه ریزی قرار گرفته، اما حل آن صرفاً در حد حرف و طرح مسئله باقیمانده است و راهکارها عملیاتی نمیشود، مسئولان سازمان نظام پرستاری امیدوارند در دولت جدید و با برنامهریزیهای انجام شده این مشکلات رفع شود و پرستاران به حق واقعی خود برسند.

اهمیت نقش پرستاران در پاندمی کرونا بر هیچکس پوشیده نیست

مسئولان سازمان نظام پرستاری کشور معتقدند، تمدید دوره طرح فارغ التحصیلان پرستاری بی عدالتی و ناحقی آشکاری در حق پرستاران است و باعث دلسردی و بی انگیزگی آنها می شود اهمیت نقش پرستاران در پاندمی کرونا بر هیچکس پوشیده نیست اما توجه به خواسته های پرستاران در اولویت مسئولان نبوده است.

سرمدیان می افزاید: با توجه به غیرقانونی بودن تمدید طرح فارغ التحصیلان پرستاری و سالها بی تفاوتی نسبت به رفع این موانع، مسئولان سازمان نظام پرستاری از دولت جدید توقع همکاری و همراهی با پرستاران در راستای احقاق حقوقشان را دارند.


گفت و گو از مهدیه اسلامی؛ خبرنگار سازمان نظام پرستاری