پیشکسوت و عضو اسبق شورای عالی نظام پرستاری گفت: تشکیل سازمان نظام پرستاری یک دستاورد بزرگ برای کشور بوده و دستاوردهای زیادی داشته که کوچک شمردن آن بی انصافی است. البته قانون این سازمان باید اصلاح و اختیارات آن افزایش یابد تا بتواند با رفع مشکلات پرستاران جلوی اعتراضات را بگیرد.

سیفعلی نصرتی در گفت‌وگو با خبرنگار سازمان نظام پرستاری همزمان با بیست و چهارمین سالروز تصویب قانون سازمان نظام پرستاری با تشریح پیشینه‌ تشکیل این سازمان گفت: تشکیل سازمان نظام پرستاری یک مطالبه عمومی جامعه پرستاری بود.

وی اظهار کرد: تا قبل از تشکیل سازمان نظام پرستاری جامعه پرستاری با مشکلات متعدد و جدی روبه‌رو بود و هیچ مرجع رسمی و قانونی برای پیگیری این مطالبات وجود نداشت. من خودم از اوایل سال‌های ۷۲و ۷۳به‌صورت رسمی وارد این موضوع شدم؛ البته پیش از آن هم در دوران دانشجویی پیگیر بوديم.

نایب رئیس اسبق شورای عالی نظام پرستاری افزود: در سال ۷۵اولین کمیته‌ پیگیری تشکیل سازمان نظام پرستاری تشکیل شد. پس از آن، کمیته‌هایی در سراسر کشور و تا جایی که به یاد دارم در ۸تا ۹قطب کشور ایجاد شدند. مهمترین مأموریت این کمیته‌ها این بود که مسائل و مشکلات جامعه پرستاری را با نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح کنند و آنها را نسبت به این موضوع آگاه و حساس سازند.

طرح تشکیل سازمان نظام پرستاری در مجلس پنجم

نصرتی ادامه داد: پس از پیگیری های طولانی موفق شدیم در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی، برای اولین بار طرح تأسیس سازمان نظام پرستاری را با امضای حدود ۴۰نفر از نمایندگان از هر دو جناح راست و چپ تنظیم و ارائه کنیم. این طرح به کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارجاع شد، اما متأسفانه نه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و نه وزارت بهداشت همکاری لازم را انجام ندادند تا طرح به صحن علنی مجلس برسد.

وی گفت: در مجلس ششم نیز دوباره همین طرح با امضای نمایندگانی از هر دو جناح ارائه شد. این بار هم طرح به مجلس رفت، اما این بار کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به ریاست مرحوم دکتر نوری و نیز وزارت بهداشت دکتر پزشکیان، هر دو با این طرح موافقت کردند. در نهایت طرح در سال ۱۳۸۰در صحن علنی مجلس مطرح و با رأی بسیار بالا تصویب شد.
پیشکسوت پرستاری یادآور شد: در سال ۱۳۸۱هیئت‌مدیره‌های سازمان نظام پرستاری، در اولین دوره، در حدود ۹۰شهرستان کشور تشکیل شدند و فعالیت‌های خود را آغاز کردند.

کوچک شمردن دستاوردهای سازمان نظام پرستاری بی انصافی است

نصرتی ادامه داد: از زمانی که سازمان به‌صورت رسمی تأسیس و وارد فعالیت‌های سازمانی شد، انصافاً دستاوردهای بسیار خوب و بزرگی به دست آمد. انصاف نیست این دستاوردها را کوچک جلوه دهیم.

وی گفت: بنده اکنون نه عضو هیئت‌مدیره هستم، نه عضو شورای عالی و هیچ سمت دیگری در سازمان نظام پرستاری ندارم که بخواهم از سازمان دفاع کنم؛ اما به عنوان فردی که از روز اول در این مسیر بوده‌ام و منصفانه نگاه می‌کنم، باید بگویم بزرگترین دستاورد ما حتی قبل از تأسیس رسمی این سازمان، تصویب قانون سازمان نظام پرستاری بود. این قانون حاصل کار تشکیلاتی کمیته‌های پیگیری سازمان بود.

قانون تعرفه گذاری دستاورد بزرگی که مورد بی توجهی قرار گرفت

وی افزود: بعد از تشکیل سازمان نظام پرستاری نیز توانستیم قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسانیم. هرچند طی سال‌ها، دولت‌های مختلف چه اصلاح‌طلب و چه اصولگرا متأسفانه اراده‌ای برای اجرای این قانون نشان ندادند. این در حالی بود که این قانون نه تنها به نفع جامعه پرستاری، بلکه به نفع بیماران و سازمان‌های بیمه‌گر نیز بود اما متأسفانه بیمه‌ها هم اهمیت آن را درک نکردند.

نصرتی خاطرنشان کرد: اگر این قانون در همان زمان رسما اجرا می‌شد، اتفاقات جور دیگری رقم می خورد. در آن زمان بیش از هزار خدمت پرستاری شناسایی و برای آنها تعرفه تعریف شده بود و اگر اجرا می شد، بسیاری از مشکلات حل می‌شد. اکنون بسیاری از خدماتی که پرستاران انجام می‌دهند، در بیمارستان‌ها به نام پزشک متخصص ثبت می‌شود؛ نه پرستار بهره‌ای می‌برد و نه بیمه‌ها، با اجرای تعرفه ها به شکل فعلی بیمه ها متضرر می‌شوند.

وی با ارائه مثالی ادامه داد: مثلاً خدمتی که تعرفه‌اش برای پرستار ۱۰۰هزار تومان باشد، وقتی به نام پزشک زده می‌شود ۳۰۰تا ۴۰۰هزار تومان محاسبه می‌ شود. با این حال نه بیمه‌ها حمایت کردند و نه دولت‌ها اراده‌ای برای اجرای قانون نشان دادند.

عضو سابق شورای عالی نظام پرستاری با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تصریح کرد: در سال ۱۴۰۱مقام معظم رهبری شخصاً به این موضوع ورود کردند. من خودم در مراسم روز پرستار حضور داشتم. ایشان دولت را مورد خطاب قرار دادند و گفتند شما در شرایط کرونا و شرایط سخت از جامعه پرستاری بهره می‌برید، اما قانونی که ۱۴سال از تصویب آن گذشته را اجرا نکرده‌اید.

آغاز اجرای قانون تعرفه گذاری بعد از 16 سال

نصرفتی افزود: پس از این تذکر، دولت سیزدهم اجرای قانون را آغاز کرد ولی واقعیت این بود که نتوانستند قانون را خوب اجرا کنند و این امر باعث دلزدگی جامعه پرستاری شد. در حالی که اصل قانون تعرفه گذاری، بسیار مترقی و به نفع جامعه پرستاری، بیماران و سازمان‌های بیمه بود.

عضو اسبق شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: پس از آن، با پیگیری سازمان نظام پرستاری قانون ارتقای بهره‌وری را نیز به تصویب رساندیم در قانون ارتقای بهره‌وری امتیازاتی وجود دارد که نه‌تنها برای جامعه پرستاری، بلکه برای همه کارکنان بالین هم اعمال می‌شود.

قانون ارتقای بهره وری هنوز کامل اجرا نمی شود

وی افزود: این قانون نیز حاصل پیگیری‌های جامعه پرستاری و تلاش سازمان نظام پرستاری بود. اما خود این قانون نیز هنوز به‌طور کامل اجرا نمی‌شود؛ بخش‌هایی از آن اجرا شده، اما وزارت بهداشت و برخی نهادها، از جمله نیروهای مسلح، هنوز به برخی مفاد آن تمکین نکرده‌اند.

نصرتی ادامه داد: اگر این قانون به‌طور کامل اجرا می‌شد، با توجه به سخت و زیان‌آور بودن حرفه پرستاری، پرستارانی که درخواست بازنشستگی می‌دادند به راحتی بازنشسته می‌شدند، اما متأسفانه چنین نشد.

وی با بیان خاطرات خود افزود: من خودم در دهه ۷۰مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودم. آن زمان اگر پرستاری می‌آمد و می‌گفت، من که شب‌کاری می‌دهم با همکارم که روز کار است چه تفاوتی دارم»، من هیچ پاسخی نداشتم و نمی‌توانستم دفاع کنم اما امروز مدیران پرستاری به راحتی پاسخ می‌دهند، چون تفاوت شیفت شب و شیفت صبح حدود یک‌ونیم برابر است. به همین دلیل، نه‌تنها اعتراضی نیست بلکه گاهی پرستاران خود درخواست شیفت شب می‌کنند. اینها بخشی از دستاوردهای بزرگ سازمان نظام پرستاری است و البته دستاوردهای بسیار بیشتری داریم.

قانون سازمان نظام پرستاری نیاز به اصلاح دارد

عضو اسبق شورای عالی نظام پرستاری بر لزوم اصلاح برخی قوانین حوزه پرستاری تاکید و تصریح کرد: البته با گذشت 20 سال قانون فعلی سازمان نظام پرستاری نیاز به بازنگری دارد. قانونی که سال‌ها قبل تصویب شده، امروز دیگر پاسخگوی مطالبات جامعه پرستاری و همچنین نیازهای بیماران نیست.

نصرتی گفت: به اعتقاد من باید برخی مواد قانون فعلی نظام پرستاری باید اصلاح و موارد جدیدی به آن اضافه شود تا بتواند با شرایط فعلی جامعه هماهنگ شود. متأسفانه قانون فعلی، بخش قابل توجهی از مطالبات جامعه پرستاری را پوشش نمی‌دهد.

نماینده نظام پرستاری باید در شوراهای تصمیم گیر حضور داشته باشد

وی در پاسخ به این سوال که چه پیشنهادهایی برای اصلاح این قانون دارید؟ تصریح کرد: اول اینکه باید سازمان‌ها و نهادهای مختلف مکلف شوند نماینده سازمان نظام پرستاری را، به موجب قانون، در شوراهای مهم از جمله شورای عالی بیمه و بحث تعرفه‌گذاری بپذیرند و حضور نماینده سازمان را الزامی بدانند.

رسیدگی به تخلفات صنفی پرستاری در نظام پزشکی درست نیست

نصرتی ادامه داد: نکته ضروری دیگر این است که هیئت‌هایی برای رسیدگی به تخلفات صنفی جامعه پرستاری در خود سازمان نظام پرستاری تشکیل شود. واقعاً درست نیست که سازمان نظام پزشکی بخواهد به تخلفات صنفی پرستاران رسیدگی کند؛ به اعتقاد من نه صلاحیت این کار را دارد و نه ظرفیت آن را. شورای عالی سازمان نظام پرستاری، معاونت پرستاری وزارت بهداشت و کارشناسان ویژه باید این قانون را بررسی و اصلاحات لازم را پیشنهاد کنند.

شماره نظام پرستاری باید اجباری شود

عضو اسبق شورای عالی نظام پرستاری گفت: داشتن شماره نظام پرستاری نیز باید فعالیت کادر پرستاری به صورت قانونی اجباری شود. متأسفانه در حال حاضر پرستاران هیچ الزامی برای عضویت در سازمان نظام پرستاری ندارند. اگر قانون این عضویت را اجباری کند، پرستار پس از فارغ‌التحصیلی برای شروع کار باید شماره نظام پرستاری داشته باشد بنابراین باید در سازمان عضو شود.

وی افزود: اکنون چنین اجباری نیست در حالی که هیچ پزشک، داروساز یا دندانپزشکی نمی‌تواند بدون داشتن شماره نظام پزشکی حتی یک روز فعالیت کند. متأسفانه در پرستاری چنین الزامی وجود ندارد و این مورد باید در قانون اصلاح شود.

سازمان نظام پرستاری اختیاری برای نظارت و اصلاح امور صنفی و حرفه ای پرستاران ندارد

نصرتی در پاسخ به پرسشی درباره اختیارات سازمان نظام پرستاری در رسیدگی به مطالبات صنفی، معیشتی و مسائل حرفه پرستاری گفت:  این مساله هم ناشی از خلاء قانونی است. وقتی سازمان نظام پرستاری در هیچ‌کدام از مراجع تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر در حوزه مسائل حقوقی، مزایا، رفاهی و سایر موارد مرتبط با معیشت پرستاران امکان مداخله ندارد، طبیعتاً تصمیماتی هم که گرفته می‌شود، به این بخش از نیازهای اساسی جامعه پرستاری توجه کافی ندارد.

وی افزود: اکنون بخش عظیمی از جامعه پرستاری بازنشسته شده‌اند. شاید برخی از کسانی که در سطوح مدیریتی هستند تصور کنند که «این افراد بازنشسته شده‌اند و از سیستم خارج شده‌اند»، اما این تصور اشتباه است. کسی که بازنشسته می‌شود، به‌طور مستقیم بر وضعیت کسانی که اکنون در حال خدمت هستند تأثیر می‌گذارد.

این پیشکسوت پرستاری بیان کرد: وقتی یک پرستار جوان با 5 یا 10 سال سابقه می‌بیند که یک پرستار با 30 سال سابقه، از نظر معیشت، مسکن، مسائل رفاهی و مشکلات خانوادگی شدیداً ناراضی است، دیگر امیدی به آینده ندارد. چنین فردی نمی‌تواند با روحیه و انرژی کامل سر کار بیاید و وظایفش را انجام دهد. به همین دلیل است که تأکید می‌کنم باید در قانون نظام پرستاری اصلاحات جدی انجام شود.

افزایش اختیارات نظام پرستاری جلوی اعتراضات را می گیرد

نصرتی گفت: قانون‌گذار باید سازمان‌ها را مکلف کند و برای سازمان نظام پرستاری وظیفه مشخص ایجاد کند که در مراجع تصمیم‌گیر حضور داشته باشد تا بتواند از مشکلات و مطالبات جامعه بزرگ پرستاری کشور دفاع کند. در غیر این صورت وقتی یک تصمیم نادرست گرفته و برای اجرا ابلاغ می‌ شود، سازمان چه کاری می‌تواند انجام دهد؟

وی ادامه داد: گاهی برای تحقق مطالبات پرستاری تجمع مطرح می‌شود، به‌جای این کار، باید نمایندگان جامعه پرستاری در ابتدای فرآیند تصمیم‌گیری حضور داشته باشند و تصمیم‌گیران را نسبت به مشکلات جامعه آگاه کنند تا تصمیمات صحیح اتخاذ شود. نه اینکه ابتدا تصمیم غلط گرفته شود و بعد جامعه پرستاری مجبور شود برای مقابله با تصمیم غلط، اقداماتی انجام دهد.