رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی گفت: تعداد اندک پرستاران آموزش دیده در حوزه توانبخشی به هیچ وجه پاسخگوی نیاز کشور نیست، پرستاران می‌توانند به‌عنوان مشاور، محقق و حتی مدیر در ساختار تیم توانبخشی نقش‌آفرینی کنن و پل ارتباطی رشته‌های مختلف توانبخشی باشند.

به گزارش روابط  عمومی سازمان نظام پرستاری سید علی حسینی، در نشست سیاستی توسعه نقش پرستار در نظام سلامت اظهار کرد: رویکردی که امروز در دنیا تجربه شده و ما نیز در کشور به‌دنبال اجرای آن هستیم، می‌تواند خدمات تخصصی‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تری را در حوزه سلامت فراهم کند. به‌عنوان خدمتگزار کوچکی در دانشگاه که دو بیمارستان تخصصی با بیش از هزار تخت در حوزه روانپزشکی و توانبخشی داریم، بیش از پیش نقش ارزشمند پرستاران و پرستاران متخصص را در بهبود خدمات توان‌بخشی لمس می‌کنم.

وی افزود: حضور پرستاران در کنار تیم ما می‌تواند در عملکرد و ارائه خدمات، تحولی جدی ایجاد کند؛ به‌ویژه در شرایطی که بیمار پس از رسیدن به وضعیت پایدار، وارد مرحله توانبخشی می‌شود. برای مثال، در بیماران مبتلا به ام‌اس، بخش عمده‌ای از مراقبت‌ها توسط پرستاران انجام می‌شود. پرستاران می‌توانند خدمات بسیار ارزشمندی ارائه دهند.

رئیس دانشگاه علوم توانبخشی ادامه داد: امروز توانبخشی یکی از حوزه‌های اجتناب‌ناپذیر سلامت در کشور است. با توجه به ویژگی‌های جمعیتی و شرایط اجتماعی ما، همچنین حوادث انسانی و طبیعی از جمله تصادفات، نیاز به توانبخشی روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود. امیدوارم با سیاستگذاری‌های جدید در وزارت بهداشت، این حوزه بیش از گذشته دیده شود و ارتقا یابد.

حسینی با اینکه توان‌بخشی ماهیتی تیمی دارد، گفت: ما همیشه معتقد بوده‌ایم که حضور تیم‌های چندرشته‌ای شامل فیزیوتراپیست‌ها، کاردرمانگران، مددکاران اجتماعی و متخصصان مختلف، در کنار پزشکان، برای مدیریت آسیب‌ها ضروری است. بسته به شرایط بیماران، این همکاری‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. همین ساختار تیمی است که می‌تواند مسیر بهبود بیماران را تسهیل کند.

در عرصه بین المللی نقش پرستاران در توانبخشی مورد توجه قرار گرفته است

رئیس دانشگاه علوم توانبخشی ادامه داد: در عرصه بین‌المللی نیز موضوع نقش پرستاران در توانبخشی مورد توجه قرار گرفته است. بخش عمده‌ای از آموزش‌ها چه به بیمار و چه به مراقبان در عمل توسط پرستاران قابل انجام می‌شود. پرستاران می‌توانند به‌عنوان مشاور، محقق و حتی مدیر در ساختار تیم توانبخشی نقش‌آفرینی کنند.

وی با بیان اینکه ما در کشور با چالش‌هایی در سرویس‌های توان‌بخشی مواجه هستیم، به بخشی از این چالش‌ها پرداخت و تصریح کرد: دسترسی محدود به متخصصین توانبخشی، نبود هماهنگی بین‌بخشی، هزینه‌های بالا و محدودیت بیمه‌ای، افزایش آسیب‌ها و بیماری‌های مزمن و سالمندی و همچنین کمبود متخصصان آموزش‌دیده در دوره‌های طولانی و تخصصی توانبخشی از جمله این چالشهاست.

نقش پرستاران در افزایش دسترسی بیماران و مراقبتهای تخصصی

وی تاکید کرد: در چند محور می‌توان نقش پرستاران توانبخشی را در کاهش این چالش‌ها تشریح کرد که شامل گسترش دسترسی به مراقبت‌های تخصصی و رفع دغدغه کمبود نیرو، تقویت همکاری‌های بین‌بخشی و ارتقای هماهنگی تیمی، مدیریت بهتر بحران‌های مالی و کاهش هزینه‌های خانواده‌ها در فرایند توانبخشی. بهبود فرآیند ریکاوری بلندمدت بیماران، به‌ویژه در بیماران نیازمند درمان‌های طولانی‌مدت و تقویت سیاست‌گذاری‌ها و ساختارهای توان‌بخشی در کشور از طریق مشارکت فعال پرستاران متخصص است.

حسینی گفت: در ایران نیز وضعیت مشابهی حاکم است. همچنان با محدودیت دسترسی به خدمات تخصصی توانبخشی روبه‌رو هستیم و کمبود نیروی آموزش‌دیده در این حوزه کاملاً مشهود است.

وی تصریح کرد: در حالی که سازمان‌های بین‌المللی وWHO برای برنامه 2031 ساختاری مشخص طراحی کرده‌اند، ما باید در چهار تا پنج سال آینده گام‌های مهمی برداریم. یکی از چالش‌های جدی، ضعف خدمات توانبخشی مبتنی بر جامعه و محدودیت منابع مالی و بیمه‌ای است.

وی بیان کرد: از سال ۲۰۱۴آموزش پرستاری توانبخشی به‌صورت رسمی در کشور آغاز شده است. اکنون تنها یک دانشگاه تخصصی توانبخشی داریم که هر سال تعداد محدودی دانشجو در مقطع کارشناسی‌ارشد تربیت می‌کند و این به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیاز گسترده کشور نیست.

رئیس دانشگاه علوم توانبخشی افزود: پرستاران توانبخشی می‌توانند پل ارتباطی رشته‌های مختلف توانبخشی باشند و سرویس‌ها را هم در فاز حاد و هم در فازهای مزمن، در جامعه و بیمارستان، تسهیل کنند. این پرستاران علاوه بر کاهش بار کاری تیم توانبخشی، روند بهبود و ترخیص بیماران را نیز سرعت می‌بخشند. به‌ویژه در بیمارانی مانند بیماران سکته مغزی که طولانی بودن دوره بستری برای آنان بسیار دشوار است.

وی ادامه داد: گسترش دسترسی در مناطق کم‌برخوردار و حومه شهرها، ارائه مراقبت‌های تخصصی از راه دور، تقویت همکاری‌های بین‌بخشی و ارتقای سیاست‌گذاری‌ها از دیگر ظرفیت‌هایی است که حضور پرستاران توان‌بخشی ایجاد می‌کند.

وی با بیان اینکه بیمارستان توان‌بخشی رفیده زیرمجموعه دانشگاه علوم توان‌بخشی و سلامت اجتماعی است، گفت: ما این آمادگی را داریم که در کنار شما باشیم و بستر برای این حوزه در کشور ما فراهم است.علاقمندی ما برای هماهنگی با وزارت بهداشت برای توسعه نرس پرکتیشنر بسیار زیاد است و امیدواریم باتلاشها و برنامه‌ریزی‌ها بتوانیم به این بخش مهم در نظام سلامت نیز بپردازیم.