دبیرکل خانه پرستار گفت: مهمترین مطالبه پرستاران اجرای درست قوانین است، اگر همین قوانین موجود به درستی اجرا شود، هم حقوق بیماران و مردم تامین می شود و هم دریافتی و معیشت پرستاران. برای رسیدن به این هدف مشترک جامعه پرستاری باید هماهنگ و متحد باشند.

محمد شریفی مقدم در گفت‌وگوی تفصیلی که برای اولین بار با خبرنگار روابط عمومی سازمان نظام پرستاری انجام می شود، دیدگاههای خود را درباره مسائل مختلف جامعه پرستاری اعلام کرد. او در این مصاحبه مفصل، درباره مهمترین اولویت های جامعه پرستاری از جمله تعرفه گذاری، اضافه کاری، کمبود نیرو و فوق العاده خاص صحبت کرد. در قسمت اول این مصاحبه نظرات دبیرکل خانه پرستار را درباره تعرفه گذاری خدمات پرستاری می خوانیم و در قسمت دوم به نظرات او را درباره سایر موضوعات مرور می کنیم.

او در پاسخ به این پرسش که فضای کلی پرستاری کشور را چگونه ارزیابی می کنید بیان کرد: اگر فضای کلان کشور را در حوزه پرستاری رصد و پایش می‌کنیم، متوجه می شویم قاطبه پرستاران از وضعیت موجود ناراضی هستند. اگر بخواهیم علت وضعیت موجود را واکاوی کنیم متوجه می شویم موضوعی نیست که یک شبه و یک روزه ایجاد شده باشد و حاصل سالها بی توجهی در ادوار گذشته است.

مشکلات پرستاران در بی توجهی مسئولان در ادوار گذشته ریشه دارد

شریفی مقدم در پاسخ به این پرسش که مهمترین مطالبات پرستاران چیست، گفت: مطالبات اصلی جامعه پرستاری کشور این است که قوانین به صورت کامل و واقعی اجرا شود. علت اجرا نشدن قوانین ناشی از عدم توجه مسئولان وزارت بهداشت و سایر مسئولان مرتبط با حوزه نظام سلامت در ادوار گذشته است. نمی‌توانیم ادعا کنیم که دولت قبل یا دولت قبل تر از آن و... کم کاری کرده‌اند، در تمام ادوار گذشته این کم کاری و بی توجهی وجود داشته و تجمیع شده است.

وی افزود: وزارت بهداشت ساختار خاص خود را دارد و اگر بخواهیم ببینیم این ساختار چرا این گونه شده و شروع آن از کجا بوده است و چگونه می خواهیم به راه حل برسیم، باید یک تحلیل داشته و ریشه‌یابی کنیم، بعد از آن ببینیم چرا این گونه شده و چطور می‌شود آن را درست کرد.

ریشه مشکلات تعرفه گذاری خدمات پرستاران

دبیر کل خانه پرستار معتقد است ریشه مشکلات ایجاد شده در زمینه تعرفه گذاری از زمان اجرای تعرفه گذاری برای پزشکان در دهه 70 است که فاصله درآمد پزشکان و پرستاران را بالا برد.، او می گوید: پیش از سال ۱۳۷۶مدل پرداختی کشور در نظام خدمات پزشکی و بهداشتی، مدل حقوق ثابت بود. به‌خاطر دارم که در دهه شصت فیش‌های حقوقی را روی میز می ریختند و همه چیز شفاف بود. و فاصله دریافت‌ها بین کارکنان نظام سلامت این قدر فاحش نبود، اما اکنون حسرت آن روزها را می‌خوریم. در دنیا هم به‌طور میانگین بین پایین‌ترین و بالاترین سطح درآمدی حداکثر۲.۲برابر، فاصله دریافتی وجود دارد.

شریفی مقدم ادامه داد:  بر اساس تحقیقی که انجام داده ایم، در یک یا دو کشور فاصله درآمدی پنج برابر و در عوض در برخی کشورها این فاصله درآمدی ۱.۱برابر است. برای مثال در عربستان فاصله پرداخت بین پزشک و پرستار ۱.۵برابر است. آن هم در شرایط یکسان، یعنی اگر پزشک باید مقیم باشد، واقعا پزشک متخصص مقیم در بیمارستان ۲۴ساعته حضور دارد. به عبارتی وضعیت یکسان برای کادر درمان وجود دارد.

وی توضیح داد: برای مثال یکی از کارکنان سازمان بازرسی ‌نقل می‌کرد که در آلمان دیده است حقوق یک پزشک متخصص به‌اندازه یک پرستار است. البته حقوق آن پزشک متخصص ۲.۵برابر پرستار است، ولی به‌دلیل حضور کمتر و در عوض حضور بیشتر پرستار در بیمارستان در نهایت حقوق و درآمد دریافتی آنها به هم نزدیک می شود و این باعث شده که حقوق آن پزشک متخصص به‌اندازه پرستار شود.

سلامت مردم و بیماران از اولویت خارج شده است

دبیرکل خانه پرستار گفت: نکته ای که امروز در دنیا وجود دارد، در کشور ما هم وجود داشته است و ما امروز حسرت آن را می‌خوریم. این است که تامین سلامت مردم و بیماران از اولویت خارج شده و مسائل مالی اهمیت بیشتری پیدا کرده است در حالی که وظیفه اصلی همه کادر درمان اعم از پزشک و پرستار تامین سلامت مردم است.

وی افزود: در گذشته این قدر مسائل مالی اهمیت نداشت مهم بیمار و مردم بود. همه از پزشک تا پرستار حول محور بیمار تعریف می‌شدند و اولویت سلامت مردم بود. همان چیزی که در قانون سازمان نظام پرستاری و نظام پزشکی هم به عنوان اولویت اول آمده است و بالاتر از آن در قانون اساسی  تامین سلامت مردم اولویت است.

شریفی مقدم اظهار کرد: در دهه 70 این تفکر به کشور آمد با آمد طرح تعرفه گذاری خدمات پزشکی و کتاب کالیفرنیا که هنوز هم حاکم است. این تفکر حاکم شد که چرا یک پزشک باید ۲برابر یک خدمه یا ۱.۵برابر پرستار دریافت کند. با این منطق طرحی را با عنوان طرح نوین خودگردان بیمارستانها ارائه کردند که باعث افزایش درآمد بیمارستانها شود.

وی افزود: آن طرح، همان طرح کارانه فعلی است. طرح نوین خودگردانی بیمارستانها دستورالعملی بود که بر اساس آن خدماتی که به بیماران داده می‌شود باید براساس تعرفه محاسبه شود. بر همین اساس و طبق کتاب کالیفرنیا ۵۰۰خدمت را برای پزشکان تعریف و تعرفه گذاری کردند که امروز به 10 هزار خدمت رسیده است.

وی اضافه کرد: برای مثال بر اساس این طرح رقمی که از یک بیمار برای عمل جراحی دریافت می‌شد، ۶۵درصد آن سهم پزشک، ۵درصد سهم دانشگاه، ۲۰درصد سهم تمام غیر پزشکان و ۱۰درصد هم سهم بیمارستان بود. و این سنگ بنا از سال ۱۳۷۶گذاشته شد.

دبیرکل خانه پرستار ادامه داد: این طرح مبنای قانونی نداشت، زیرا هر مصوبه ای که بار مالی داشته باشد، باید یا با مصوبه مجلس یا مصوبه دولت باشد،‌ اما این طرح در قالب دستورالعملی بود که وزارت بهداشت ابلاغ کرده بود. به‌ عبارتی اصلا مبنای قانونی نداشت و همه پرداختهایی که بر اساس این طرح تا سال ۱۳۹۲انجام شد غیرقانونی بوده است. سال ۱۳۹۲وزیر بهداشت وقت از دولت مصوبه‌ای گرفت و شکل قانونی آن را درست کرد.

شریفی مقدم گفت: در هر صورت با اجرای این طرح محوریت مریض تبدیل به محوریت پول شد و بیمارستانها تبدیل به بنگاه اقتصادی شدند. این نقطه شروع ایجاد طبقه‌ای جدید در نظام سلامت در وزارت بهداشت شد و متاسفانه جایگاه سایر گروه ها از جمله پرستاران را به درستی تعریف نکردند.

دبیرکل خانه پرستار  افزود: به‌ تدریج ۵۰۰خدمت پزشکان ، به 10 هزار خدمت تبدیل شد. در نظام پرستاری آن زمان که ما هم در کنار همکاران حضور داشتیم تلاش کردیم سهم غیر پزشکان را ۲۵درصد کنیم و  در نتیجه به قانون تعرفه‌گذاری برای پرستاران رسیدیم.

وی گفت: سال ۱۳۸۶قانون تعرفه‌گذاری بر اساس خدماتی که طرف آن پرستاران بودند در مجلس مصوب شد اما همواره در دولتهای مختلف همواره دستور اجرای این قانون را می دادند و اصرار بر اجرای آن داشتند اما در  عمل اتفاقی نمی افتاد.

 وی ادامه داد: مجلس همواره از اجرای این طرح قانون کرده است. برای مثال قانون ارتقای بهره‌وری که بعدا تصویب شد نیز بر اجرای تعرفه گذاری خدمات پرستاران تاکید داشته است. همچنین در قانون برنامه ششم توسعه در تبصره دو ذیل ماده 74، کاملا صراحت دارد که دولت مکلف است از محل منابع عمومی و تعدیل کارانه‌ها تعرفه پرستاران را پرداخت کند.

تاکید مقام معظم رهبری بر اجرای قانون تعرفه گذاری پرستاری 

شریفی مقدم افزود: قوه قضاییه هم از این موضوع حمایت کرد. سران قوا موافق اجرای این طرح بودند اما اجرا نشد تا اینکه در سال ۱۳۹۹ در روز پرستار، مقام معظم رهبری توصیه کرد که این قانون اجرا شود، اما نشد. در سال ۱۴۰۰ ایشان باز هم تاکید کردند که در نهایت منجر به اقداماتی در دولت سیزدهم برای اجرای این قانون شد.

دبیرکل خانه پرستار گفت: جامعه پرستاری در سال ۱۴۰۰ فرصت را از دست دادند، زمانی که مقام معظم رهبری و سران سه قوه پشت این قانون هستد، یعنی همه حاکمیت پشت قانون است. اما نتوانستیم قانون تعرفه‌گذاری را درست اجرا کنیم. به‌عنوان خانه‌ پرستار معتقدم آنچه امروز اجرا می‌شود در قالب قانون تعرفه گذاری تعریف نمی شود. و به زعم ما نه پشتوانه قانونی و نه پشتوانه کارشناسی دارد.

 وی بیان کرد:‌ خواسته جامعه پرستاری و خواسته قانون گذار صریح و مشخص است. اکنون 10 هزار خدمت در کتاب ارزشهای خدمات پزشکی داریم، جامعه پرستاری می‌گوید حدود ۷۰۰ خدمت هم در حوزه پرستاری داریم.

شریفی مقدم افزود: هدف همه این است که دریافت پرستار بالا رود. اگر پرستاری مهاجرت می‌کند به‌خاطر درآمد پایین است. در حالی که اگر قانون تعرفه‌گذاری به‌درستی اجرا شود، حداقل دریافت پرستار برابر با یک ماه حقوق اوست.

با اجرای درست تعرفه گذاری حقوق پرستاران افزایش می یابد

دبیرکل خانه پرستار  تاکید کرد: این را با یقین می‌گویم یک ماه حقوق، کف دریافتی است که می‌تواند بر اثر اجرای درست قانون تعرفه‌گذاری برای یک پرستار اتفاق بیفتد. این موضوع را با دلیل، منطق و عدد و رقم می‌گویم. تعرفه خدمات گروه پرستاری ۲۷۰ هزار تومان برای ۲۴ ساعت  است، اما با اجرای نظام فی فور سرویس برای پرستاران می‌توانیم این رقم را بیشتر کنیم.

سیاستهای اشتباه دلیل از بین رفتن جذابیت پرستاری

دبیرکل خانه پرستار اضافه کرد: چیزی که باعث نارضایتی پرستاران شده و راهی که پیش روی پرستاری با سیاستهایی که در طی دهه‌های پیش گذاشته شده، باعث شده است که این حرفه جذابیت خود را از دست بدهد.

وی گفت: هدف همه ما این است که مریض خدمت مناسب بگیرد، اما این هدف به خاطر کمبود محقق نمی‌شود. اکنون متوسط حقوق پرستاران حدود ۱۳ میلیون تومان است. وزارت بهداشت هم متوسط کارانه را حدود 6 میلیون اعلام کرده است. اعتقاد داریم و امکان و ابزار قانونی آن هم هست که کارانه پرستاران افزایش پیدا کند. همه باید برای آن تلاش کنیم.

شریفی مقدم افزود: هدف همه ما باید این باشد که دریافتی و درآمد پرستاران را افزایش دهیم تا جذابیت این حرفه بالا برود، ممکن است به صورت موردی برخی پرستاران تعرفه و کارانه بالا دریافت کنند اما برجسته کردن آنها در رسانه باعث می شود نتوانیم برای حقوق کل جامعه پرستاری به موفقیت برسیم، همان طور که در جامعه پزشکی هیچ پزشکی نمی آید و درآمدها چند صد میلیونی را بیان کند.

شریفی مقدم گفت: در حالی که اگر گروهی از پرستاران شش میلیون تومان کارانه می‌گیرند، همه آن را اعلام می‌کنیم، یا می‌گوییم کارانه پرستار ۳ یا ۴ برابر شده است. باید رقم پایین را اعلام کنیم. وقتی رقم بالا اعلام می‌شود، مسئولان همان را ملاک می‌گیرند.

ادامه دارد...